Τι είναι η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια;
Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι μια σοβαρή επιπλοκή του σακχαρώδη διαβήτη, που προσβάλλει το εσωτερικό των ματιών.
Οφείλεται στη βλαβερή επίδραση που έχει η παρατεταμένη υπεργλυκαιμία στα μικρά αγγεία του αμφιβληστροειδή, του νευρικού χιτώνα του ματιού που προσλαμβάνει τα οπτικά ερεθίσματα.
Είναι μια προοδευτική νόσος και, αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για την όραση.
Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης;
Ο σακχαρώδης διαβήτης, ή πιο απλά διαβήτης, είναι μια ομάδα μεταβολικών νοσημάτων, όπου παρατηρούνται υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.
Οφείλεται σε ανεπάρκεια της ορμόνης ινσουλίνης ή σε αντίσταση των κυττάρων του οργανισμού στη δράση της ή και στα δύο. Η ινσουλίνη εκκρίνεται από το πάγκρεας και είναι απαραίτητη στα κύτταρα, ώστε να μπορούν να προσλαμβάνουν και να χρησιμοποιούν τη γλυκόζη ως πηγή ενέργειας.
Αναγνωρίζονται σήμερα 3 κύριοι τύποι διαβήτη:
- Ο διαβήτης τύπου 1 (παλαιότερα γνωστός ως ινσουλινοεξαρτώμενος ή νεανικός διαβήτης), που αποτελεί το 5-10% των περιπτώσεων και εμφανίζεται κυρίως στην παιδική ηλικία.
- Ο διαβήτης τύπου 2 (παλαιότερα γνωστός ως μη ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης ή διαβήτης των ενηλίκων), που αποτελεί το 90% τωνπεριπτώσεων και εμφανίζεται κυρίως σε υπέρβαρους ενήλικες.
- Ο διαβήτης της κύησης.
Τα συμπτώματα του διαβήτη χαρακτηρίζονται από την κλασική τριάδα, πολυουρία, πολυδιψία, πολυφαγία. Οι νεφροί δεν μπορούν να επαναρροφήσουν τη γλυκόζη, όταν αυτή αυξηθεί πάνω από κάποια επίπεδα, με αποτέλεσμα να διαφεύγει στα ούρα συμπαρασύροντας μαζί της πολύ νερό (πολυουρία). Η απώλεια νερού με τα ούρα προκαλεί αυξημένη ανάγκη για πρόσληψή του (πολυδιψία), ενώ η αυξημένη όρεξη (πολυφαγία) οφείλεται στην αδυναμία του οργανισμού να χρησιμοποιήσει την ενέργεια που προσλαμβάνει με την τροφή με συνέπεια να εξακολουθεί να πεινάει.
Πρόκειται για σοβαρότατη νόσο, που προσβάλλει τα περισσότερα συστήματα του οργανισμού. Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να προκαλέσει πολλές οξείες και χρόνιες επιπλοκές, ακόμα και το θάνατο.
Ο σακχαρώδης διαβήτης έχει πια λάβει διαστάσεις «επιδημίας» σε παγκόσμιο επίπεδο. Σήμερα εκτιμάται ότι πάνω από 400 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πάσχουν από διαβήτη και το κόστος από τις συνέπειες της νόσου ξεπέρασε το μισό τρισεκατομμύριο ευρώ το 2014. Στη χώρα μας οι γνωστοί διαβητικοί ανέρχονται σε 400.000, αλλά ο πραγματικός αριθμός μαζί με τις αδιάγνωστες περιπτώσεις μπορεί και να ξεπερνά τις 600.000.
| Η ετυμολογία της λέξης «Διαβήτης» προέρχεται από το ρήμα «διαβαίνω». Το χρησιμοποίησε πρώτος ο Έλληνας γιατρός της αρχαιότητας Απολλώνιος ο Μεμφίτης γύρω στο 230 π.Χ., για να περιγράψει το φαινόμενο πολυδιψίας και πολυουρίας των διαβητικών ασθενών. Είναι σαν το νερό, που πίνει συνεχώς ο διαβητικός, να «διαβαίνει» από μέσα του και να αποβάλλεται αναλλοίωτο κατά την ούρηση. |
Ποιοι κινδυνεύουν από διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια;
Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι μια σοβαρότατη νόσος, που απειλεί την όραση όλων των ασθενών με διαβήτη, ανεξάρτητα από τον τύπο του.
Όσο μεγαλύτερο είναι το χρονικό διάστημα που ένας ασθενής πάσχει από διαβήτη, τόσο μεγαλύτερος και ο κίνδυνος ανάπτυξης διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας. Στον υπολογισμό πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη η πιθανότητα να προϋπήρχε ο διαβήτης, ακόμα και αρκετά χρόνια πριν τεθεί η διάγνωση.
Το 80% των ασθενών με διαβήτη για πάνω από 10 χρόνια και σχεδόν το σύνολο αυτών με διαβήτη για πάνω από 25 εμφανίζει αλλοιώσεις διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας. Είναι λυπηρό ότι το 90% αυτών των περιπτώσεων θα είχε προληφθεί, αν οι ασθενείς ακολουθούσαν ένα τακτικό πρόγραμμα οφθαλμολογικών ελέγχων όλα αυτά τα χρόνια.
Εξαιρετικά σημαντική είναι και η σωστή ρύθμιση του σακχάρου. Όσο ψηλότερα τα επίπεδά του στο αίμα τόσο μεγαλύτερος και ο κίνδυνος προσβολής.
Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) και η σημασία της στον έλεγχο των διαβητικών
Έχει αποδειχθεί τα τελευταία χρόνια ότι η μέτρηση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα δεν είναι από μόνη της αρκετή για να διαπιστωθεί αν κάποιο άτομο πάσχει από διαβήτη, λόγω των διακυμάνσεων που εμφανίζουν κατά τη διάρκεια της ημέρας και τον επηρεασμό τους από τη λήψη τροφής.
Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) είναι το αποτέλεσμα της ένωσης της αιμοσφαιρίνης του αίματος με τη γλυκόζη και αντιστοιχεί στο μέσο επίπεδο γλυκόζης του αίματος για τους τελευταίους 3 περίπου μήνες.
Αν ο διαβητικός ασθενής έχει και άλλα προβλήματα υγείας, όπως αναιμία, υπέρταση, υψηλή χοληστερόλη ή είναι καπνιστής, ο κίνδυνος αυξάνει ακόμα περισσότερο.